Sensoren voor opsta-alarmering in dementiezorg getest

Sensoren voor opsta-alarmering in dementiezorg getest

In de dementiezorg in verpleeghuizen en andere zorginstellingen geven de huidige sensoren voor opsta-alarmering veel valse meldingen. Het aantal valse meldingen is door zorgpersoneel haast niet meer te belopen. Daarom heeft TNO, Zorgpalet Baarn-Soest en Vilans op de locatie Krabbenlaan van Zorgpalet in een gezamenlijk project een aantal nieuwe geavanceerde sensoren voor opsta-alarmering  getest. Van de vijf geteste oplossingen bleek er één voldoende betrouwbaar én bruikbaar: de Secnurse van Optex. Het betreffende project is per maart 2013 beëindigd na een looptijd van 1 jaar.

Niet meer te belopen aantal meldingen

Er zijn situaties in de intramurale dementiezorg waarin het aantal meldingen voor het nachtzorgpersoneel niet meer te belopen valt. Dit bleek uit een onderzoek van het VUmc Alzheimer Centrum. Los hiervan ving de Kenniscirkel van Vilans ook dergelijke signalen via trajecten Ban de Band. Hiervoor zijn als oorzaken aan te wijzen:

• Een actief beleid voor het terugdringen van de fysieke maatregelen voor vrijheidsbeperkingen. Na het terugdringen van het gebruik van onrustbanden, volgt nu het omlaag zetten van de bedhekken. Er is echter meestal een beperkt aantal cliënten die in de nacht zeer regelmatig uit bed komen.
• Vanuit de zorgorganisatie kan het daarnaast een lijn zijn om de nachtzorg terug te brengen van bijvoorbeeld 1 nachtzorgmedewerker op 24 cliënten naar 1 op 36 cliënten. Om de financiële exploitatie rond te krijgen.

Een conclusie van Vilans was dat de huidige sensoren die gebruikt worden voor de opsta-alarmering of uitbedmelding in de PG-zorg eigenlijk niet meer voldoen.

Eisen aan de nieuwe sensoren voor opsta-alarmering

Gevoed vanuit de zorgverlening zijn de volgende eisen aan de sensoren gesteld:

• Mogelijkheid tot pas een melding als een cliënt bijvoorbeeld een kwartier uit bed is en nog niet terug is in bed. Want er zijn cliënten die niet direct een valrisico hebben, maar gedurende perioden van de nacht regelmatig uit bed komen.
• Mogelijkheid tot een melding vanaf het moment van opzitten in bed/op de rand van het bed zitten. Dit is toe te passen bij cliënten met een verhoogd valrisico.
• Het bed moet verplaatsbaar zijn binnen de kamer

Veruit de meeste in gebruik zijnde sensoren voor opsta-alarmering hebben deze functionaliteiten niet. Deze maken een melding direct nadat iemand uit bed is opgestaan, zonder de genoemde vertragingsmogelijkheid. Tevens is ook wel duidelijk dat er (te veel) valse meldingen kunnen komen van een enkelvoudige infraroodbewegingssensor, met name als deze niet goed geplaatst zijn.

Eén product is voldoende betrouwbaar en bruikbaar

Op basis van deze eisen is een vijftal sensoren geselecteerd voor het TNO-project. Hiertoe behoorden producten die al langere tijd in buitenland worden toegepast, maar niet in Nederland. Uiteindelijk is er na maanden praktijktesten maar één product overgebleven die voldoende betrouwbaar bleek en bruikbaar: de Secnurse van Optex. Deze geeft weinig valse meldingen, maar geeft wel een melding als iemand opstaat uit bed. Er is nog één ander product dat voldoende betrouwbaar bleek. Dit betreft een geavanceerde bedmatsensor. De dagzorg had bij dit systeem echter grote moeite met het kastje aan het bed en de bekabeling. Bovendien bleek deze ook niet molestbestendig: door een bepaalde cliënt is de apparatuur regelmatig stuk gemaakt.

Tussenstand

De Optex Secnurse is opgenomen in de huidige Vilans functiewijzers voor domotica in de intramurale setting. Sinds de start van het onderzoeksproject zijn echter weer andere geavanceerde sensoren ontwikkeld. Door Vilans zijn er zeker vijf systemen gesignaleerd met regelmatig al lopende pilots in Nederland. Dit wil nog niet zeggen dat het ‘bewezen technologie’ is: minimaal 1 jaar lang in de zorgpraktijk toegepast met een positief evaluatie onderzoek. Op dit moment is dit alleen de Secnurse van Optex. De Kenniscirkel Domotica voor Wonen en Zorg monitort deze ontwikkelingen en praktijkpilots en doet hiervan verslag op het voor geabonneerde organisaties toegankelijke deel van deze website.

Verbeterde sensoren alleen niet genoeg

Alleen het aansluiten van de nieuwere sensoren op een verpleegoproepsysteem lost het probleem van het ‘niet meer te belopen aantal meldingen’ niet op bij een relatief lage nachtzorgbezetting. Johan van der Leeuw, expert domotica van de Kenniscirkel: ‘Het zou ingebed moet worden in een domoticasysteem waarbij ook cameratechnologie is geïntegreerd. Hiermee kan een melding eerst gecontroleerd worden om zo onnodig lopen te voorkomen. Ook zouden de sensoren automatisch uitgeschakeld moeten worden als zorgpersoneel de kamer betreedt. Dit voorkomt valse meldingen veroorzaakt door het personeel zelf.’

Compleet evaluatierapport

Het complete evaluatierapport komt binnenkort beschikbaar in het voor geabonneerde organisaties toegankelijke deel van deze website. Hier zijn ook de producten te vinden die wel getest zijn, maar niet goed genoeg bevonden. Die worden deels actief op de Nederlandse markt aangeboden.